Beverwijk

Beverwijk is een stad en gemeente in Midden-Kennemerland in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt ruim 40.000 inwoners en heeft een oppervlakte van ongeveer 20 km². De gemeente Beverwijk is onderdeel van de samenwerkingsregio IJmond. De gemeente bestaat uit de stad Beverwijk, het dorp Wijk aan Zee en het voormalige tuindersdorp Wijk aan Duin.

Beverwijk ligt in het zuidwesten van de Nederlandse provincie Noord-Holland, ongeveer 20 kilometer ten noordwesten van Amsterdam en 15 kilometer ten noorden van Haarlem. De gemeente grenst westelijk aan de Noordzee, noordelijk aan Heemskerk, oostelijk aan Zaandam en zuidelijk aan Velsen.

De stad staat nu vooral bekend om De Bazaar, het brandwondencentrum in het Rode Kruis Ziekenhuis en de meubelboulevard. Het strand van Wijk aan Zee is het breedste van Nederland. Verder wordt Beverwijk vaak ook in één adem genoemd met de hoogovens van Tata Steel, gevestigd ten zuiden van Beverwijk in Velsen-Noord.

De naam Beverwijk heeft niets met knaagdieren te maken. Er zijn twee mogelijke verklaringen voor hoe de naam Beverwijk is ontstaan.

• De naam Beverwijk zou een verbastering kunnen zijn van Bedevaartswijk. De stad was een pelgrimsoord ter ere van de heilige Agatha. De heilige Agatha komt regelmatig terug in Beverwijk. Verwijzingen zijn onder andere de Heilige Agathakerk, het Sint-Aagtendorp (woonwijk) en de Sint-Aagtendijk. Daarnaast is het brandwondencentrum in Beverwijk goed op zijn plaats want Sint-Agatha is de patroonheilige van brandwonden.
• Een andere verklaring is dat de naam Beverwijk komt van Beverhem. "Bever" is de naam van een Germaanse man en de toevoeging -hem betekent "woning of nederzetting van".

Beverwijk kreeg marktrechten in 1276, verleend door Graaf Floris V van Holland, en stadsrechten in 1298, verleend door Graaf Jan I van Holland. Het kerkdorp Sint-Aagtenkerke behoorde sinds die tijd ook tot Beverwijk. Het kerkdorp was in de Middeleeuwen een doel voor pelgrims, omdat de heilige Agatha hier zou zijn verschenen aan een maagd uit Velsen. In de middeleeuwen waren er een aantal kastelen in Beverwijk, zoals Kasteel Ter Wijc, Kasteel Banjaert, en Kasteel Adrichem.

In 1575 wordt de bestaande kerk vervangen door een nieuw gebouw, inclusief kerktoren. De kerktoren staat tegenwoordig bekend als Wijkertoren, de kerk als Grote Kerk. De Wijkertoren is kenmerkend voor de skyline van Beverwijk.

Kooplieden uit Amsterdam bouwden in de 17e eeuw in de aantrekkelijke duinomgeving hun buitenhuizen. Voorbeelden hiervan zijn Huize Westerhout, Huize Akerendam en Huize Scheijbeeck. De twee laatstgenoemde stonden aan de rand van het Wijkermeer. In die tijd wordt de stad omgeven door het dorp Heemskerk (noordelijk), het dorp Wijk aan Zee en Duin (westelijk), de kern Breesaap (zuidelijk) en het Wijkermeer (oostelijk). Het landschap bestaat voornamelijk uit duingebied.

In 1800 wordt de Linie van Beverwijk aangelegd, na de Slag bij Castricum in 1799. Deze militaire verdedigingslinie complementeerde een bestaande linie van Monnickendam, via Purmerend naar Beverwijk. De Linie van Beverwijk bestond uit een aantal lunetten, vaak met een gracht eromheen. Enkele van deze lunetten zijn bewaard gebleven, de meeste zijn nu verdwenen.

In 1936 werden de gemeenten Wijk aan Zee en Duin en Beverwijk samengevoegd tot één gemeente. Wijk aan Duin werd kort na de Tweede Wereldoorlog opgeslokt in het snelgroeiende Beverwijk, Wijk aan Zee bleef behouden als aparte kern.

De komst van de Koninklijke Hoogovens zorgde voor een ingrijpende verandering in de bevolking van de IJmond. Rond 1977 vestigden zich de eerste meubelzaken op de Parallelweg in Beverwijk. Zo ontstond toen de eerste meubelboulevard van Nederland.